İş sözleşmesi feshedilirken bazı durumlarda işçinin savunmasının alınması gerekmektedir. Nitekim işveren tarafından geçerli nedene dayanarak yapılacak fesihlerde bu böyledir. İş Kanunu’nun 18. maddesine göre ;
‘ Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır ’
demektedir. Bu tanıma göre geçerli neden ; haklı neden kadar ağır olmamakla birlikte işin ve işyerinin işleyişini olumsuz yönde etkileyen ve taraflardan biri için iş ilişkisinin devamını zor kılan nedenlerdir. Buna ilişkin detaylı bilgi için bkz : Geçerli Neden
Haklı Nedene Dayanarak Yapılan Fesih
İş Kanunu’nun 25. maddesi haklı nedenleri düzenlemiş olup bu nedenlerin varlığı halinde iş sözleşmesinin haklı olarak feshedilebileceği düzenlenmiştir. Fakat bu nedenli fesihte işçinin savunmasının alınması zorunluluğu düzenlenmemiştir. İşbu nedenle İş Kanunu 25. maddeye dayanarak yapılan fesihlerde işçinin savunmasının alınması zorunluluğu yoktur.
Geçerli Nedene Dayanarak Yapılan Fesih
Geçerli nedenle fesih de kendi bünyesinde iki ana başlıkta incelenmektedir. İş kanunu 18. maddesinde de belirtildiği üzere ya işçinin yeterliliğinden veya davranışlardan kaynaklı bir sebep olmalı ; ya da işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan bir sebep olmalıdır. Peki hangi nedene dayalı olarak işçinin savunması alınmalıdır ?
İşçinin yeterliliğinden veya davranışlarından dolayı geçerli nedene dayalı olarak iş sözleşmesinin feshedilmesi isteniyorsa mutlaka işçinin savunması alınmalıdır. İşçinin savunması alınmadan bu sebebe dayalı olarak yapılan fesihler haksız fesih olacak ve işe iade davaları işçi lehine sonuçlanacaktır.
İş Kanunu’nun 19. maddesine göre ; ‘..Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez..’ denilmiştir. Madde metninde de görüldüğü üzere ancak ve ancak işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle fesih söz konusu olunca savunma şartı devreye girecektir. Buna göre savunmanın alınması gereken fesih ve şartları şu şekildedir :
- İş güvencesinden yararlanan bir işçi olmalı
- İşçinin sözleşmesi kişiliğinden kaynaklanan sebeplerle feshedilmeli
- Fesih bildirimi yapılmadan savunması alınmalı
Bu şartların varlığı halinde usulüne uygun bir fesihten söz edebiliriz. İşçinin savunmasının alınması konusunu detaylıca incelemek gerekirse :
İşçinin Kişiliğinden Kaynaklanan Nedenler ve İşçinin Savunması
İşçi ve işveren arasındaki iş ilişkisi, işçinin davranışları veya verimi nedeniyle sekteye uğramış ise ve bundan dolayı işverenden bu iş ilişkisinin devamı beklenemiyorsa bu geçerli nedene dayalı olarak iş ilişkisi feshedilebilecektir. Burada işçinin kişiliğinden kaynaklanan sebepler ya işçinin performansından (yeterliliğinden) ya da davranışlarından (kusurlarından) kaynaklanacaktır. Bu şartın yanı sıra işçinin bu yetersizliği iş ilişkisine de olumsuz etki etmelidir. Böyle bir fesih söz konusu ise işçinin mutlaka savunması alınmalıdır. Aksi halde yapılan fesih İş Kanunu’nun 19. maddesine aykırılık teşkil edecek ve haksız fesih sonucunu doğuracaktır.
İŞÇİNİN SAVUNMASININ ALINMASINDA USÜL
İş sözleşmesi, işçinin kişiliğine dayalı sebeplerle feshedildiği takdirde işçinin savunmasının alınması zorunluluğu açıktır. Bu zorunluluk yerine getirilirken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar söz konusudur. Nitekim işçinin savunmasının ne zaman alınması gerektiği, ne şekilde alınması gerektiği feshin geçerli mi geçersiz mi olduğu konusunda önem taşımaktadır.
İşverenin Bildirimi:
İşveren, iş sözleşmesini işçinin kişiliğinden kaynaklanan sebepler dolayısıyla feshedeceğini yazılı olarak bildirmelidir. Bu bildirimde işçinin savunması için yeterli süre vermeli, bu süre içerisinde savunmasını yazılı olarak yapması gerektiğini, savunmasını bu süre içerisinde yapmadığı takdirde savunma hakkında vazgeçeceğini ihtar ederek belirtmelidir.
İşçinin Savunması Yazılı Olarak Alınmalıdır:
İş Kanunu’nun 19. maddesinde işverenin fesih bildirimini yazılı olarak yapmakla yükümlü olduğu açıktır. Fakat madde devamında savunma zorunluluğundan bahsedilirken herhangi bir yazılılık şartından söz edilmemiştir. İş Kanunu’nun 109. maddesine göre ise işçiye yapılan her bildirimin yazılı olarak yapılması zorunluluğu söz konusudur. Bu maddeden kıyasla işçinin savunmasının yazılı ve imzalı olarak alınması gerektiği kanaatindeyiz.
Nitekim işçinin savunması sözlü olarak da alınabilir fakat bu husus, şayet ilişki dava aşamasına taşınırsa, ispat bakımından sorun doğuracaktır. İşbu nedenle işçinin savunmasının yazılı olarak alınması hem işveren hem de işçi açısından ispat sorununu ortadan kaldıracaktır Önemli olan bir diğer husus da savunmanın alınması esnasında işçinin imzasının da alınmasıdır. Nitekim imza, savunmanın kime ait olduğunu tespit bakımından ileride doğacak ihtilafları engelleyecek niteliktedir.
İşçiye Savunma İçin Uygun Bir Süre Verilmelidir:
İşçinin savunmasının alınması durumunda, işçiye savunma için uygun bir süre verilmelidir. Her ne kadar buna ilişkin İş Kanunu ve çerçeve kanunlarda bir hüküm bulunmasa da hakkaniyet kuralları doğrultusunda bu şekilde davranmak gerekmektedir. İşçiye makul bir süre verilmediği takdirde işçinin savunma hakkı zedelenmiş olacak, bu nedenle yapılan fesih geçersiz bir fesih olarak nitelendirilecektir.
Tüm bunların yanı sıra geçerli bir fesihten söz edebilmek için ; işverenin işçisinden savunma talep ettiği zaman dilimi de önem taşımaktadır. Şayet işveren fesih bildiriminde bulunmuş olup kanunda belirtilen ihbar süreleri içerisinde savunma alma işlemine girişmiş ise bu savunma geçersiz kabul edilecek ve sözleşmenin bu şekilde feshi geçersiz sayılacaktır.
Sonuç olarak ; iş sözleşmesi işçinin verimine veya davranışına bağlı sebeplerle feshediliyorsa muhakkak işçinin savunması alınmalıdır. İşçinin savunmasının alınmadan geçerli nedene dayalı olarak yapılan fesih ; geçersiz fesih kabul edilecek ve işe iade davası işçi lehine sonuçlanacaktır. Bunun yanı sıra savunma alınırken ispat bakımından savunma yazılı olarak alınmalı, işçiye imzalatılmalıdır.
İş Kanunu’na buradan ulaşabilirsiniz.
Merhaba mehmet by iş yeri aynı gün savunmamı istedi ve ben işverenim beni hırsızlıkla itham ettiğinden savunmada yazan yazıyı o telaş ve yaşadığım şok ile doğru yazamadım sorun olur mu savunmamın tekrar alınmasını talep edebilirmiyim birde savunmam istenirken sendikadan kimse yoktu
Saygılarımla
Merhaba,
İşçinin savunması alınırken işçiye makul bir süre verilir ve o sürede savunmasını yapması istenir. Size makul süre verilmedi ise bu gerekçe ile yeni bir savunma sunabilirsiniz.
Merhaba,
İşverenin kararını bilemem, işyerine verdiğiniz zarar miktarı aylık ücretinizden fazla ise iş sözleşmenizi feshedebilirler.
Mehmet bey merhaba işveren dün benden habersiz olarak saat 14:00 sularında eve gittiğim için savunmamı istedi. Fakat gitmeden önce insan kaynaklarına telefon açtım kendisine ulaşamadım ardından izin kağıdı yazdım ve insan kaynakları yardımcısına ilettim ve kendisinede özellikle iletmesini istedim. Kendiside ilettiğini soyledi. Ayrıca ihtara belgesine imza atmadım. Bu durumun bana yaptırımı ne olur veya ne yapamam gerekiyor.
Merhaba,
Bu hususta tek seferlik ihlal olduğu için işveren iş sözleşmenizi feshedemez. Eğer feshederse bu haksız bir fesih olacaktır.
Merhabalar ben 2 yıldır bir fabrikada çalışıyorum pazar ( izin günü) mesaiye gitmedim diye savunmam istendi ve her hafta mesai var.ne yapabilirim?
Merhaba,
İşveren hafta tatilinde yapılacak çalışmalar için işçilerinden bu hususta yazılı onay almalıdır. Bugüne kadar bu şekilde bir yazılı onay vermediyseniz zaten mesaiye kalmamanız gerekir. Şayet böyle yazılı bir onay verdi iseniz mesailere onay vermişsiniz demektir. Yani çalışmanıza devam etmelisiniz.
Hafta tatili yapmak her işçinin hakkıdır. Bu nedenle hafta tatilinde çalıştırılmaya mecbur edilemezsiniz.
Merhaba ,
3 senedir çalıştığım firmada son 3-4 aydır yeni gelen yöneticimle ağır mobingle çalışıyorum.Hatta yıldırmak için benim rotasyonumu yaptılar ama istifa vermedim ,şu andada savunma davet tutanağı adı altında 2 maddelik bir dilekçe göndermişler ve 3 günde cevaplamamı istiyorlar.1.sorum; ben maillemi cevap vermeliyim 2. sorum rotasyonumun yapıldığına dair herhangi bir belge imzalamadım haklı fesihte ben bulunabilirmiyim 3.sorum bu savunma davetiyesine cevap yazmam neticesinde haklı fesih yapabilirler mi? teşekkürler
Savunma davet tutanağım bir müşteri şikayeti sözde tabi kendi tanıdıklarını gönderiyorlar,ikinci maddede mesaimde depodan ürün almaya indiğim esnada ekip arkadaşımın görev yerini bırakıp lavaboya çıkması bununla alakalı açıklama maili istediler yazmış olmama rağmen açıklamayı yinede savunma istiyorlar
Merhaba,
Mail ile de iletebilirsiniz. Dilekçe ile iletirseniz mutlaka teslim ettiğinize dair imzalı bir evrak alınız. Savunmanız neticesinde sözleşmenizin feshi yapılırsa işe iade davası açabilirsiniz.
Savunma davet tutanağım bir müşteri şikayeti sözde tabi kendi tanıdıklarını gönderiyorlar,ikinci maddede mesaimde depodan ürün almaya indiğim esnada ekip arkadaşımın görev yerini bırakıp lavaboya çıkması bununla alakalı açıklama maili istediler yazmış olmama rağmen açıklamayı yinede savunma istiyorlar
Merhabalar ben vardiyam dan 15:00 çıkıyordum 14:50 de telefon ile arandım ve sohbet etmeye geleceklerini beklemem gerektiğini ilettiler bende herhangi bir resmi evrak yazmam imzalamam dedim dostane bir şekil de sohbet için bekleyebilirim dedim arada ki boşlukta eve gidip geldim ve 1 saat sonra sohbet için oturduğumuz da bana savunma istem yazısı diye bir form çıkarttılar ben de imzalamadım savunma da yazmadım yetkili kişi bana ben bunu sana tebliğ ettim sayarım dedim bende vardiya saati dışındayım dedim bu konuda ki doğru nedir ?
03.02.2022 de yapılan bir olay yüzünden tutanak tutulmak istendi bugün 6 iş gününün son günü yarın doldurmam gerekir mi ?
Merhaba,
İşveren bu tip durumlarda usülüne uygun bir şekilde tebliğ yapmalıdır. Aksi halde yapılan tebliğin usülsüz olduğundan söz edilecektir.
Savunmanız usülüne uygun olarak tebliğ edildiğinde işveren size gereken süreyi verecektir. Buradaki 6 günlük süre fesih hakkının kullanılması için belirtilen bir süredir ve savunma alma süresi ile alakalı değildir.
İşyerinde tartışma sonucu iş arkadaşıyla savunma kağudında olayı çarpıtıp yalan şeyler yazması nın suçu?
Merhaba,
Bu tip durumlarda işveren her iki taraftan savunma alır, olaya tanık olan var ise onların beyanlarına başvurur ve başka delilleri toplar. Örneğin kamera kaydı var ise bu da önemli bir delil olur. Bu noktadan sonra işveren disiplin kuralları çerçevesinde gereken işlemi gerçekleştirir. Belirttiğiniz gibi bir durum var ise işveren ilgili kişinin bu nedenle ayrıca savunmasını isteyebilecektir.
Hepsi bir olmuş bölüm şefide dahil söyle küfretti, böyle küfretti, tehdit etti felan diye yazmışlar.birin yanınına bin katmışlar yani. İnsan kaynaklarıda beni işten çıkardı diğer kişiyi çıkarmadı tahrik eden oydu halbuki tartışmaya onu tuttular avukat bey..
emre bey merhabalar
ozel sırkette satıs elemanı olarak gorev yapıyorum ve 18 aydır calısıyorum işimiz gereği aylık belli bir satış kotamız ve hedefımız var .son aylarda işler pek ıyı gıtmedıgı için sureklı bır mobıng ve psıkolojık satış baskısı uygulanıyor.ayrıyeten aylık hedefımız tutmadıgı ıcın bızden 2kez zorla savunma yazmamız ıstendı . işveren bu sebeble iş akdıne haklı olarak son verebılırmı.verirse yapmamız gereken nedır
Merhaba,
Performans nedeniyle sözleşme fesihlerinde işverenin sağlıklı bir süreç ilerletmesi gerekmektedir. Savunma almak yerine gerekli eğitimleri vermeli, performansınızın artmasına yönelik işlemler yapmalıdır. Bu tip eylemler yapılmadığı müddetçe ve adil bir şekilde çalışanların performansları değerlendirilmediği sürece sözleşmenin feshi haksız olacaktır. İş sözleşmeniz feshedilirse tarafımıza ulaşabilirsiniz, işe iade davası ve alacaklarınız için dava açabiliriz.
Emre bey merhabalar iş yerindeki yöneticiler ve personellerle iftar yemeğine gitmiştik o gece hep birlikte fotoğraf çekildik mağazada çalışanlar olarak benim telefonumdan iş yerimdeki yönetici bana hakaret edici bir söz söyleyip fotoğrafları göndermemi istedi bende bu şekilde bana konuşamazsınız dedim ve o gece iş yeri yöneticisi olduğu için hakaret eden çalışmış olduğum iş yeri yöneticisi diğer yanımdaki iş arkadaşlarım bu hakaret ettiği sözü bana duymadığını söylediler bizimle uğraşır diye korkudan çünkü hepimizin yöneticisi eden kişi genel müdürümüze kadar söylemiş yönetici bu olayı genel müdür geldi ve ya aranızda ya anlaşın uzlaşın dedi yada bu olay fazla uzamasın bitsin şeklinde hitamlarda bulundu dolayısıyla benim duyan şahidim yok tek başıma kaldım bana 2 güne kadar gerekli savunmanı yaz ama bunun yaptırımı olur dedi ben savunma yazarsam yani ve genel müdür bana hakaret eden yöneticiyi tutup o öyle bir şey demez dedi yüzüme yöneticiyle birlikte olup işten atmalarını istemiyorum bu olay nereye gider savunmama ne yazmam gerekiyor bakmakla yükümlü ailem var korkuyorum bana yardımcı olursanız ne yazmam konusunda çok sevinirim şimdiden teşekkür ederim emre bey
Merhaba,
Savunma yazmanız talep edilmişse(yazılı olarak) savunmanızı vermeniz gerekmektedir. Sizden herhangi bir savunma talep edilmemişse herhangi bir işlem yapmayınız. Diğer yandan iş arkadaşlarınızın tanıklık yapmaması üzücü, bu konuda yapacak pek bir şey yok maalesef.
Merhaba avukat bey. Benim sorum olacak ben 10 yıldır ayni projede guvenlik olarak calistim ilk 5 ay disinda sabit gunduz 10 saat sabah 8 aksam 6 cumartesi pazar calistim 21 nisanda calismis oldugum plazada kamera goruntuleriyle sabit benim yasadigim kavga oldu ilk vuran ben oldugum icin projemi degistirdiler 12 saar 2 gunduz 2 gece 2 izin projeye baslattilar maasimda azalma oldu fazla calismama ragmen benim projem degistirilirken herhangi bisey icin imza almadilar ben mahkeme yolunu dusunuyorum ama geriye donuk biz sana fesih yapabilirdik yapmadik proje verdik derlermisirket mahkemede
Merhaba,
İş sözleşmesinin feshinde 6 günlük süreye ilişkin yazımızı okuyabilir faydalanabilirsiniz : https://www.emreulusoy.av.tr/is-sozlesmesinin-feshinde-sure
İşveren bu sürede sözleşmenizi feshetmemiş aksine başka bir projede görevlendirmiş. Bu görevlendirmeyi yaparken haklarınızı ve çalışma koşullarınızı da koruması gerekirdi. Korumuyor ise buna ilişkin yazılı onayınızı alması gerekirdi. Bu işlemler yapılmadığı için çalışma koşullarınızda yapılan bu değişikliği kabul etmeyebilirsiniz. Bu doğrultuda işverene yazılı başvuru yapmanız gerekmektedir.
Merhaba. 12 yıldır aynı iş yerinde çalışmaktayım. İşimiz ile alakalı olmayan bir ürünü bize psikolojik baskı yaparak sattırmaya çalışıyorlar.Her sabah toplantı yapılıp böyle satın şöyle satın aslanlarım kaplanlarım gbi laflar ediliyor. Satmassak isyanciya çıkıyor adımız.Ciddi bir tazminat hakkım war. Kawga edip haksız duruma düşmek istemiyorum.ne önerirsiniz
Merhaba,
Bu hususun değerlendirilebilmesi için ne iş yaptığınız ne sattığınız ve sizden ne satılması istendiği hususlarında bilgi vermeniz gerekmektedir. Ayrıca iş tanımınızın iş sözleşmesinde veya şirket içi yazışmalarla belirlendiği yazılı bir evrak var mıdır ? Varsa tüm bu hususları tarafımıza e-mail yoluyla iletiniz : info@emreulusoy.av.tr
3 yıllık bir iş yerinden çıkartılacam içerde 3 savunmam var ayrı ayrı tarihlerde 1 savunmam fatura kaşe olmaması 2 savunma işe 10 dk geç gelmem 3 savunma fatura parçalamak bu durumda tazminat hakkım var mı
Merhaba,
İşten çıkarılmanız sonrasında ofisimizi arayınız, işe iade davası için detayları görüşebiliriz : 0216 550 33 23
Merhaba işçi savunma yazma esnasında başka bir çalışandan yardım alabilir mi? Konu ile ilgisi olmayan birinden yardım talep edebilir mi? Ve yardım eden kişi savunma yazma esnasında kişiye yön gösterebilirmi?
Merhaba,
İşveren işçinin savunmasını almak istiyor ise işçiye makul bir süre vermelidir. İşçi verilen bu makul sürede bir avukattan veya başka birisinden destek isteyebilir.
Merhaba kamu üniversitesinde güvenlik görevlisiyim. Zamanında taşerondan kadroya geçenlerden. O günden sonra 4 tutanak yazdılar. 1 tanesi nöbet yerini 5 dk erken terketmek. 1 tanesi görev başındaki arkadaşı meşgul etmektenmiş. 2 defada gelen kişileri kayıt yapmadan içeriye aldığım için görevi yetersiz yapmaktan yazmışlar. Bu son tutanaktan sonra işten çıkarabilirlermi? Tazminat hakkım yanıyormu? Ne yapmam lazım yardımcı olurmusunuz
Merhaba,
İşin işleyişini aksatmamanız ve görevlerinizi sağlıklı ifa etmeniz gerekmektedir. Tutulan tutanakların haksız olmadığını belirtmişsiniz. Yine de bu tip durumlarda işveren, fesih için gerekli olan sürede hareket etmelidir. İş sözleşmeniz feshedilirse tarafımıza işe iade ve diğer davalar için ulaşabilirsiniz.
Merhabalar. Kolay gelsin. Ben Özel bir şirkette Güvenlik Görevlisi olarak görev yapmaktayım. işyerinde herhangi bir durumda, tarafımdan alınacak savunma tutanağının bir süresi var mıdır? örneğin benden 2023 yılında 2 tane savunma tutanağı almış olsunlar. 2024 yılına girdiğim anca o tutanakların bir hükmü kalıyor mu?
Merhaba,
Fesih hakkını gerekli soruşturma süreci tamamlandıktan sonra 6 iş günü içerisinde kullanmalıdır işveren. 1 yıl önceki konu ile ilgili savunmanızı alarak iş sözleşmenizi feshedemez. Feshedilirse haksız bir fesih olur.
Merhaba yazılı savunma sonrası iş yeri sözlü savunma da almak isterse, bu sözlü savunmaların kayıt altında yapılması zorunlu mu ? İş yeri sözlü savunmayı kayda almıyorsa savunma vermemek gibi bir hakkımız var mı ? Eğer kayda alacağını söylerse bizim de ayrıca kayda alma hakkımız var mı ?
Merhaba,
Sözlü savunma usulü işçi ile ilgili hüküm kurma hususunda sağlıklı bir yöntem değildir. Savunma yazılı bir şekilde alınmalı ve işçiye makul bir süre verilmelidir. Eğer sözlü savunmanız kayda alınmazsa siz yaşananları yazılı bir şekilde (e-mail vs.) işverene bildirebilirsiniz.