İşçilerin yaşantısındaki en büyük problemlerden birisi de ücretlerinin ödenmemesidir. Emeğini ve özverisini ortaya koyan işçi bazı durumlarda ücretinin ödenmemesi nedeniyle yasal haklarını dahi arayamamaktadır. Hal böyleyken bir işçi, ücreti ödenmediğinde hangi yasal haklara sahip olacaktır ? İşçinin ücretinin ödenmemesi, işçiye iş sözleşmesini feshetme imkanı verir mi ?

fazla çalışma ücreti

İş Kanunu’nun 32. maddesinde ücret ; ‘bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır’ diyerek tanımlanmıştır. İlgili madde devamında da ücretin ne şekilde ve hangi zamanda ödenmesi gerektiğine ilişkin maddeler yer almaktadır.

Ücreti Ödenmeyen İşçinin Hakları Nelerdir ?

İşverenler, ekonomik şartlar vb. nedenler dolayısıyla işçilerin ücretlerini ödememe gibi eylemlerde bulunabilirler. Böyle bir durumda işçilerin bazı yasal hakları söz konusudur. İş Kanunu’nun 24. maddesi işçinin hangi hallerde işçiye haklı nedenle fesih imkanı tanıdığını düzenler. İş Kanunu’nun 24. II/e bendi ise şu şekildedir : ‘İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümlerine veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, süresi belirli olsun veya olmasın işçi, iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir.’ 

kıdem tazminatı

Görüldüğü üzere ücreti ödenmeyen işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme imkanı elde eder ve işverene yapacağı bir bildirim ile iş sözleşmesini bu nedene dayalı olarak feshedebilir. Günümüzde genellikle işçiler fazla mesailerle çalıştırılmakta ve buna karşılık gelen ücretleri ödenmemektedir. Hukukumuzda da İş Mahkemelerinde görülen neredeyse her davada fazla mesai talebi söz konusu olmaktadır. Fazla mesai ücreti ile ilgili yazımız için tıklayınız. Fazla mesai ücretinin ödenmemesi halinde işçinin haklarının neler olacağına dair yazımız için de tıklayınız.

Ücretin Ödenmemesi Halinde Fesih İçin Ne Kadar Beklenmelidir ?

Her ne kadar ücretin ödenmemesi nedeniyle işçiye, iş sözleşmesini fesih imkanı doğar demiş olsak da bu durumun da bazı kuralları vardır. Nitekim her ayın belirli bir gününde ücreti ödenen işçi, ücretinin birkaç gün gecikmesi nedeniyle iş sözleşmesini feshetme imkanı elde etmez. Peki bu husus uygulamada nasıl değerlendirilmelidir ?

İş Kanunu ücretin geç ödenmesi hususunda da bazı düzenlemeler yapmıştır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 34. maddesi ücretin gününde ödenmemesi halini düzenlemiştir. Bu maddeye göre ; ‘ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.’ denilmiştir.

Görüldüğü üzere yasa koyucu, işverenin ücret ödemesini en geç 20 gün içerisinde yapması gerektiğini belirtmiştir. 20 günlük süre içerisinde ödeme yapılmamış ise işçi derhal fesih hakkını kullanabilecektir.

İş Kanunu, derhal fesih hakkının kullanılması hususunda da düzenleme yapmıştır. İş Kanunu’nun 26. maddesine göre işçi, derhal fesih hakkını 6 gün içerisinde kullanmak zorundadır. Hal böyleyken, 20 gün içerisinde ücreti ödenmeyen işçi, takip eden 6 gün içerisinde iş sözleşmesini feshetmek için gerekli bildirimi işverene yapmalıdır.

Hangi Ücretlerin Ödenmemesi İş Sözleşmesini Feshetme İmkanı Verir ?

İşçiye herhangi bir ücretinin ödenmemesi, işçiye iş sözleşmesini feshetme imkanı verir. Nitekim işçinin hafta tatili ücretinin ödenmemesi, resmi tatil ücretinin ödenmemesi, aylık ücretinin ödenmemesi, ulusal bayram ve genel tatil ücretinin ödenmemesi vb. ücretlerinin ödenmemesi işçiye iş sözleşmesini feshetme imkanı verir.

Ücretin Ödenmemesi Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshinde İhbar Süresi 

Bir işçi, ücretinin ödenmemesi nedeniyle iş sözleşmesini fesheder ve derhal fesih hakkını kullanırsa ihbar süresinde çalışmasına gerek kalmayacaktır. Gerçekten de İş Kanunu’nun 24. maddesine dayanarak yapılan fesihlerde ihbar süresi beklenmeksizin işçinin görevi sona erecektir.

Ücret Ödenmemesi Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshine İlişkin Yargıtay Kararı

Bir işçinin ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi ve buna bağlı olarak alacaklarını tahsil etmesini içerir Yargıtay Kararın sizle paylaşmak isteriz :

T.C YARGITAY
9.Hukuk Dairesi
Esas: 2014 / 34313 Karar: 2016 / 6147 Karar Tarihi: 15.03.2016
İŞÇİ ALACAKLARI DAVASI- DAVACININ EKONOMİK NEDENLERDEN DOLAYI İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHETTİĞİNİ AÇIKLADIĞI- DAVACININ ALACAKLARININ ÖDENMEDİĞİNİN SABİT OLDUĞU- DAVACININ PRİMLERİNİN GERÇEK ÜCRET ÜZERİNDEN YATIRILMADIĞI- FESHİN HAKLI NEDENE DAYANDIĞI
ÖZET: Somut uyuşmazlıkta, davacı açıkça ekonomik nedenlerden dolayı iş sözleşmesini feshettiğini açıklamıştır. Davacının ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmediği sabit olduğu gibi, bu alacağın kabul edildiği ücrete göre davacının…primlerinin gerçek ücret üzerinden yatırılmadığı da sabittir. Genel tatil ücretinin ödenmemesi, primlerin eksik yatırılması geniş anlamda ekonomik nedendir. Bu nedenlerle davacının iş sözleşmesini feshetmesi yasa maddesi uyarınca haklı nedene dayandığından kıdem tazminatı talebinin kabulü gerekirken hatalı gerekçeyle reddi isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir

İlgili karara ve diğer Yargıtay kararlarına ulaşabileceğiniz sorgulama sayfasına buradan ulaşabilirsiniz.