Patent belgesi ile korunması arzulanan konu ve buluşlar bir dizi kontrol mekanizmasından geçtikten sonra yeterli özelliklere sahip olduğu kanaatine ulaşılırsa korunabilmektedirler. Nitekim buna ilişkin şartlar 551 s. KHK’da belirtildiği üzere ; yeni, tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşun mevcut olmasıdır. Bu özelliklerin Türk Patent Enstitüsü tarafından tespit edilmesini müteakip patent belgesi verilecek ve hak sahibi hukuki haklarını kullanabilecektir. Peki bu süreç nasıl işleyecektir ?
PATENT TESCİL İŞLEMLERİ
Patent tescil işlemleri, Türk Patent Enstitüsü nezdinde gerek bireysel gerekse de vekiller aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Patent tescil işlemleri için 551 s. KHK tarafından düzenlenmiştir. 551 s. KHK’nın 42. maddesine göre başvuru için gerekli belgeler ve süreç şu şekilde ilerleyecektir :
- Başvuru dilekçesi
- Buluş konusunu açıklayan tarifname
- Patentle korunması istenilen buluşun unsur veya unsurlarını kapsayan istem veya istemler
- Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan resimler,
- Özet
- Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge
Başvuruda bulunacak kişiler bu hususlara önemle uymak zorundadır. Türk Patent Enstitüsü yapılacak başvurularda bu tür şekli şartlara önem vermekte, şartların eksikliği hallerine dikkat etmektedirler. Başvuru, başvuru belgelerinin tam ve eksiksiz olarak verildiği tarih, saat ve dakika itibariyle kesinleşecektir. Buna ilişkin prosedürün devamı şu şekilde cereyan eder :
- Başvurunun kesinleşmesi (Tarih, saat, dakika itibariyle)
- Başvurunun şekli açıdan incelenmesi (Eksikliğin varlığı halinde başvuru sahibine eksikliğin tamamlanması için süre verilir)
- Tekniğin bilinen durumu için araştırma yapılması (başvuru sahibine 15 aylık süre verilir ve talep edilmesi istenir. Şayet başvuru sahibi tekniğin bilinen durumu için araştırma talep etmez başvuru geri çekilmiş sayılır)
- Başvurunun yayınlanması
- Araştırma raporu düzenlenir ve başvuru sahibine incelemeli veya incelemesiz patent tercihi sorulur.
- Başvuru sahibinin tercihi ilgili bülten yayınlanır.
- İtiraz söz konusu değilse patent tescil işlemleri tamamlanır.
Yukarıda izah ettiğimiz süreç genel nitelikleri itibariyle başvuru sürecini ifade etmektedir. Nitekim incelemeli ve incelemesiz olarak başvurulabilen patent tescilinde her iki durum için farklılıklar yer almaktadır. Buna göre incelemeli patent başvurusunu ve incelemesiz patent başvurusunu ayrı ayrı incelemek yerinde olacaktır :
İncelemeli Patent Verilmesi
TPE tarafından tekniğin bilinen durumu için araştırma raporu yayınlanacağını belirtmiştik. Bu araştırma raporunun yayınlanmasından sonra üçüncü kişiler patent verilebilirlik şartlarının oluşmadığından bahisle itirazda bulunabilirler. İtirazların varlığı halinde itiraz dilekçeleri ve ekleri başvuru sahibine iletilir ve itirazın bildiriminden itibaren 3 aylık süre içerisinde başvuru sahibinin cevap vermesi istenir. Bu 3 aylık süre haricinde başvuru sahibi üç aylık ek süre de talep edebilecektir.
Tüm bu karşılıklı yazışmalardan sonra Türk Patent Enstitüsü değerlendirme yapar ve kararını verir. Bu kararını gerekçeli olarak veren TPE, kararı başvuru sahibine iletir ve taleplerinin yerine getirilmesi için başvuru sahibine 6 aylık süre tanır. TPE ve başvuru sahibi arasındaki yazışmalar neticesinde TPE nihai kararını vererek patent verilmesine ve patent verilmesi talebinin reddine dair kararını verir ve süreç tamamlanır. Karar, Resmi Patent Bülteninde yayınlanır.
İncelemeli patent verilmesiyle 20 yıllık koruma süresi başlayacaktır. TPE’nin kesin kararına karşı herhangi bir hukuki yol mevcut değildir. Bu husus büyük bir eksiklik olarak göze batmakta ve buna ilişkin hukuki düzenlemenin mutlak suretle gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
İncelemesiz Patent Verilmesi
TPE tarafından araştırma raporunun tanzim edilmesine binaen üçüncü kişiler, 6 aylık süre içerisinde bu araştırma raporuna dair görüşlerini TPE’ye bildirebilirler. Burada bir itiraz söz konusu değildir. Yalnızca görüş bildiren üçüncü kişilerin bu beyanları, başvuru sahibine iletilir ve bu görüşlere ilişkin düşüncelerini bildirmesi için başvuru sahibine 3 aylık süre tanınır. Tarafların karşılıklı görüşlerini bildirmelerini takiben TPE patent verilmesine karar verir. Bu karar Resmi Patent Bülteninde yayınlanır. Böylelikle 7 yıllık koruma süresi başlayacaktır.
Peki 7 yıllık süreç içerisinde incelemeli patente geçiş yapılabilir mi ?
İncelemesiz patente sahip olan hak sahibi, talebi halinde bu 7 yıllık süre dolmadan incelemeli patent verilmesi için gerekli girişimleri yapabilir. Böyle bir talep halinde dahi patent verilmesi süreci değişmeyecek, yine incelemeli patent verilmesine ilişkin kurallar uygulanacaktır. Hak sahibi dışında üçüncü kişiler de incelemeli patent verilmesi için başvurularda bulunabilirler.
Patentin Koruma Süresi Ne kadardır ?
İncelemeli patentte, patent hakkı hak sahibine 20 yıllık bir koruma sağlamaktadır. Bu süre incelemesiz patentte ise yalnızca 7 yıldır. Bu süreler kesin süreler olup herhangi bir şekilde uzatılması mümkün değildir. Bu sürelerin sona ermesiyle birlikte patent, kamu malı niteliği taşıyacaktır.
Patent Çeşitlerine izah ettiğimiz detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
551 Sayılı KHK’ya buradan ulaşabilirsiniz.