Ülkemizde engelli yurttaş sayısı bir hayli fazla olup bu kişiler hayata adapte edilmeli, yaşam şartları kolaylaştırılmalıdır. Bunun haricinde engelli bireylerin iş yaşantısına da dahil edilmeleri gerekmektedir. Keza aynı husus eski hükümlüler için de geçerlidir. Ülkemizde işverenler, çalışanlarından ilk olarak adli sicil kaydını getirmesini ister, arşiv kaydı olan kişileri ise işe almazlar. Yerleşik bir davranış olan bu durumun önüne geçilmesi amacıyla İş Kanunu’nun 30. maddesinde işverenlerin engelli ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu düzenlenmiştir. İşverenler için emredici nitelikte olan bu zorunluluğa dikkat edilmesi gerekmektedir.
İş Kanunu‘nun 30. maddesine göre ”işverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör iş yerlerinde %3 engelli, kamu iş yerlerinde ise %4 engelli ve %2 eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il sınırları içerisinde birden fazla iş yeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.
Toplam İşçi Sayısının Tespiti
İş Kanunu’nun 30. maddesinde yine bu hususta tespitin nasıl gerçekleştirileceği de belirtilmiştir. Çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınacaktır. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülecektir. Oranın hesaplanmasında yarıma kadar kesinler dikkate alınmaz, yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülür.
Yer altı ve su altı işlerinde engelli işçi çalıştırılamaz ve yukarıdaki hükümler uyarınca işyerlerindeki işçi sayısının tespitinde yer altı ve su altı işlerinde çalışanlar hesaba katılmaz.
Engelli ve Hükümlü Bireylerin İşe Alımı Nasıl Gerçekleştirilir ?
İşverenler çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) aracılığı ile sağlayacaktır. Bu kapsamda çalıştırılacak işçilerin nitelikleri, hangi işlerde çalıştırılabilecekleri, bunların iş yerlerinde genel hükümler dışında bağlı olacaklar özel çalışma ile mesleğe yöneltilmeleri, mesleki yönden işverence nasıl işe alınacakları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
İşçinin Maluliyetinin Ortadan Kalkması Halinde Eski İşine Dönmesi
İş yerinden malulen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan işçiler, eski iş yerlerinde tekrar işe alınmalarını istedikleri takdirde, işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe, başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye 6 aylık ücret tutarında tazminat öder.
Hukuki Danışmanlık talebiniz için ofis numaramıza iletişim sayfasından ulaşabilirsiniz.