İş Kanunu’nun 13. maddesi kısmi süreli (part-time) iş sözleşmesi düzenlemiş olup ”işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir” denilmiş; İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 6. maddesinde ise “ İşyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmî süreli çalışmadır” denilerek 30 saat ve altı çalışmaların kısmi süreli çalışma olarak değerlendirileceği belirtilmiştir.
Part-Time (Kısmi Süreli) Çalışanların Kıdem Tazminatı Hakkı Var Mıdır?
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan kişilerin (Part-time çalışan işçilerin) kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi hakları yasada açıkça belirtilmemiş olup bu durum yargı kararları ile çözüme kavuşturulmaktadır. Yargıtay kararlarına göre part time çalışma ister haftanın bir günü veya bazı günleri çalışma şeklinde gerçekleşsin, ister her gün birkaç saat şeklinde olsun, işçinin iş yerinde çalışmaya başladığı tarihten itibaren bir yıl geçince kıdem tazminatı hakkının doğacağı ve yıllık izne hak kazanacağı kabul edilecektir.
Kıdem tazminatına hak kazanma hususunda part time çalışanlar da tam süreli çalışanlar gibi değerlendirilmektedir. Ek olarak yıllık izin haklarının olduğu da açıktır.
Kıdem Tazminatına ilişkin yazımızı buradan okuyabilirsiniz. Part-Time çalışanların yıllık izin haklarına ilişkin yazımızı ise buradan okuyabilirsiniz.
Part-Time Çalışanların İş Sözleşmesinin Feshedilmesi
Kısmi süreli yani part time çalışma yapan çalışanların iş sözleşmesi işveren tarafından feshedileceği gibi işçi tarafından da feshedilebilir. İş sözleşmesinin feshine ilişkin diğer yazılarımızı okuyabilir fesih nedenlerini inceleyebilirsiniz :
İş Kanunu’nda sayılan maddeler kapsamında iş sözleşmesi feshedilen veya iş sözleşmesini fesheden işçinin açacağı işçilik alacakları davasında, kıdem tazminatı aşağıdaki esaslar çerçevesinde belirlenecektir.
Part Time Çalışanların Kıdem Tazminatının Hesabında Çalışma Süresinin Tespiti
Part time çalışan işçilerin çalışma süreleri işe girdikleri ve işten ayrıldıkları tarihler baz alınarak hesaplanır. Örneğin 2002 yılında işe girmiş ve 2006 yılında işten çıkmış bir çalışanın kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken çalıştığı günler değil tam çalışma süresi olan 4 yıllık süre baz alınır ve buna göre hesaplama yapılır. Yargıtay’ın yerleşik uygulaması bu şekilde olup part time çalışanların çalıştığı günlerin toplanarak kıdem tazminatı hesabı yapılması isabetsiz olacaktır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2000/8184 Esas numaralı kararında şu şekilde hüküm kurmuştur :
”Part-time çalışan bir işçinin ihbar ve kıdem tazminatları hesabına esas hizmet süresinin ve ücretinin belirlenmesinde mahkemece hataya düşülmüştür. Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre bu tür çalışmalarda hizmet akdinin başlangıcı ile sona ermesi arasındaki çalışılan ve çalışılmayan günler ayrımı yapılmaksızın tüm süre nazara alınmalı ve alınan son aylık ücret otuza bölünerek günlük ücret bulunmalı ve bu ücret esas alınarak tüm süreye göre ihbar ve kıdem tazminatı hesaplanmalıdır. Bu esasa uyulmadığından yapılan hesaplama sonucu kıdem tazminatına hak kazanılandan daha az hesaplanmışsa da davacı tarafından temyiz yoluna başvurulmadığından davalı lehine usuli kazanılmış hak doğmuş bulunmakta ve bu nedenle aleyhe bozma yasağı gereği kıdem tazminatı ile ilgili olarak bozma yapılmamıştır.”
Part Time Çalışanların Kıdem Tazminatı Hesabında Ücretin Tespiti
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile (part-time) çalışan işçilerin aldığı ücretin belirlenmesi kıdem tazminatının hesabı bakımından önemlidir. Part time çalışan işçinin son aldığı aylık ücret üzerinden hesaplama yapılması gerekmektedir. Yargıtay kararları yine bu hususta bize yön göstermektedir. Yukarıdaki kararda belirtildiği üzere ”alınan son aylık ücret otuza bölünerek günlük ücret bulunmalı ve bu ücret esas alınarak tüm süreye göre ihbar ve kıdem tazminatı hesaplanmalıdır.” Yine Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin vermiş olduğu 2004/9961 Esas sayılı kararda da şu şekilde hüküm kurulmuştur :
”Davacı iş yeri hekimi olup hizmet sözleşmesine göre haftada beş gün yaklaşık 2 saatten ayda toplam 41 saat çalışmaktadır. Bu şekilde çalışma kısmi süreli çalışmadır. Kısmi süreli çalışma hallerinde , kıdem tazminatı hesabında davacıya kısmi süreli çalışma karşılığı olarak ödenen aylık ücreti dikkate alınmalıdır. Buna karşın mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda; aylık ücreti, kısmi süreli çalışma esasına göre azaltılarak kıdem tazminatı hesabı yapılmıştır. Karar bu yönüyle hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”
Part time çalışan işçilerin kıdem tazminatı hakları belirttiğimiz gibi tam süreli çalışan işçiler gibi değerlendirilecek ve hesaplamalar da yukarıdaki esaslar doğrultusunda gerçekleşecektir. Ofisimiz iş hukuku avukatı ile iletişim kurabilirsiniz : İletişim