Yurtdışı mahkemeleri tarafından verilmiş ve kesinleşmiş nafaka (iştirak nafakası, yoksulluk nafakası, yardım nafakası vb.) kararlarının Türkiye’de tahsili için Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun kapsamında tenfiz davası açılmalıdır. Tenfiz davasının kabulü ile birlikte yurtdışı nafaka alacaklarının tahsili mümkün olacaktır. Yabancı mahkeme ilamının tenfizi için MÖHUK 54. maddede belirtilen şartların sağlanması gerekir. Bu şartlar :
- Karşılıklılık Esası
- İlamın, Türk Mahkemelerinin münhasır yetkisine girmeyen bir konuda verilmiş olması
- Hükmün kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması
- İlgili mahkeme tarafından yapılan yargılamaya ilişkin (tebligat, temsil) itiraz edilmemiş olması.
Şartların sağlanması halinde ilgili mahkeme tenfiz kararı verecek ve bu karar neticesinde nafakanın icrası ve tahsili mümkün olacaktır. Tanıma ve tenfiz davasına ilişkin detaylı yazımız ile nafakanın tanıma ve tenfizine ilişkin yazılarımızı okuyabilirsiniz:
–Tanıma Davası ve Tenfiz Davası
–Yabancı Mahkemelerce Verilmiş Nafakanın Tanıma ve Tenfizi
–İştirak Nafakasının Tanınması ve Tenfizi
Yurtdışı Mahkemelerince Verilen Nafaka Kararları Doğrudan Tahsil Edilebilir Mi?
Yabancı ülke mahkemeleri tarafından verilmiş nafaka ilamları kesinleşmeli ve bundan sonra MÖHUK kapsamında tenfiz davası açılarak yukarıdaki şartların sağlanıp sağlanmadığı denetlenmelidir. Bazı uluslararası anlaşmalarda nafaka kararlarının doğrudan icra edilebileceği belirtilmiş ise de ilgili sözleşmeler iç hukuka atıfta bulunmaktadır. İç hukukumuz ise tenfiz şartlarının taşınıp taşınmadığının Mahkeme Kararı ile tespiti elzemdir.
Yargıtay vermiş olduğu bir kararda şu ifadeleri kullanmıştır : ”yabancı mahkemelerce verilen nafakaya ilişkin ilamların Ülkemizde icra edilebilmesi için Türk mahkemelerince verilecek bir kararla tanınması ve tenfizi ulusal ve uluslararası mevzuata göre zorunlu bulunduğundan; mahkemece, işin esasına girilerek oluşacak sonuç dairesinde hüküm kurulması gerekirken; belirtilen uluslararası sözleşme hükümlerine göre nafakaya ilişkin yabancı mahkeme ilamını Türkiye’de doğrudan icra ettirebilme imkanı bulunan davacının tanıma ve lenfiz talep etmesinde hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle, yazılı şekilde davanın reddine ilişkin hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir”
Yabancı mahkemelerce verilen nafaka kararlarının doğrudan icra edilemeyeceğine dair detaylı yazımızı buradan okuyabilirsiniz.
Yabancı Ülke Vatandaşları, Nafaka Kararı için Türkiye’de Tanıma ve Tenfiz Davası Açabilir mi?
MÖHUK’un 52. maddesine göre hukuki yararı bulunan herkes yabancı mahkeme ilamının tenfizini isteyebilir. Türk vatandaşı olmayan kişilerin de tanıma ve tenfiz davası açma imkanı olup hukuki yararın varlığı önemlidir. Örneğin anne ve/veya babası Türk vatandaşı olan , kendisi yabancı ülke vatandaşı olan bir kişi, yabancı mahkeme tarafından verilmiş nafaka kararının icrası için Türkiye’de tenfiz davası açabilir. Bu davayı açmakta hukuki yararı vardır. Bu nedenle kişinin yabancı ülke vatandaşı olması dava açmasında hukuki bir engel değildir.
Yabancı ülke vatandaşlarının dava hakkı ile ilgili detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.