Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinin son fıkrası doğrultusunda evlilikte 1 yılı doldurmuş eşler, anlaşma yolu ile evliliklerini sonlandırabilirler. Aile Mahkemesinde görülen anlaşmalı boşanma davasında taraflar duruşmada anlaşmalı boşanma protokolünü onaylar ve protokol maddeleri de uygun ise Aile Mahkemesi Hakimi boşanmaya karar verir. Bu karar sonrasında gerekçeli karar yazılır ve taraflara tebliğ edilerek 2 haftalık istinaf kanun yoluna başvuru imkanı tanır. Taraflara tanınan sürede herhangi bir itiraz olmaz ise karar kesinleşir ve boşanma kararı Nüfus Müdürlüğü’ne gönderilerek işlem tamamlanır. Peki taraflardan birisi istinaf kanun yoluna başvurur ise ne olacaktır ?
Anlaşmalı Boşanma Sonrası Davacı Tarafından İstinaf Başvurusu Yapılması
Anlaşmalı boşanma kararının taraflara tebliğ edilmesi sonrasında taraflardan birinin süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurmasını engelleyecek bir düzenleme yoktur. Bu halde bu temyiz başvurusu yapan eşin boşanma arzusundan vazgeçtiği kabul edilerek anlaşmalı boşanma davasının çekişmeli boşanma davasına dönüştürülmesi gerekmektedir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin vermiş olduğu 2015/24437 Esas numaralı kararı şu şekildedir :
”Taraflar TMK‘nın 166/3. maddesi uyarınca boşanmışlar, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Anlaşmalı boşanma yönünde oluşan karar kesinleşinceye kadar eşlerin bu yöndeki diğer bir ifadeyle gerek boşanmanın mali sonuçları gerek çocukların durumu hususunda kabul edilen düzenlemeleri kapsayan irade beyanından dönmesini engelleyici yasal bir hüküm bulunmamaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi gereğince boşanmalarına karar verilse dahi davacının anlaşmalı boşanma hükmünü gerçekleşen anlaşmaya rağmen temyiz etmesi davadan açıkça feragat etmedikçe anlaşmalı boşanma yönündeki iradesinden rücu niteliğinde olup bu halde anlaşmalı boşanma davasının çekişmeli boşanma davası olarak görülmesi gerekir.
Açıklanan sebeple mahkemece taraflara iddia ve savunmalarının dayanağı bütün vakıların sıra numarası altında açık özetlerini içeren beyan ile iddia ve savunmanın dayanağı olarak ileri sürülen her bir vakıanın ispatını sağlayacak delillerini sunmak ve dilekçelerin karşılıklı verilmesini sağlamak üzere süre verilip ön inceleme yapılarak tahkikata geçildikten sonra usülüne uygun şekilde gösterilen deliller toplanarak gerçekleşecek sonucu uyarınca karar verilmek üzere hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.”
Yargıtay kararında da belirtildiği üzere anlaşmalı boşanma iradesinden dönüldüğü için davanın çekişmeli boşanma davası olarak görülmesi gerekmektedir. Anlaşmalı boşanmanın çekişmeli boşanmaya dönüşmesi ile ilgili yazımızı buradan okuyabilirsiniz.
Anlaşmalı Boşanma Sonrası Davalı Tarafından İstinaf Başvurusu Yapılması
Gerekçeli kararın yazılması sonrasında istinaf kanun yoluna başvuru hakkı tüm taraflara tanınan bir hak olup davacı veya davalı tarafından yapılana istinaf başvurusu arasında bir fark olmamaktadır. Burada önemli olan anlaşmalı boşanma arzusundan bir eşin dönmesidir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2019/7900 Esas sayılı kararı yukarıdaki gibi olup ilgili dosyada temyiz başvurusu davalı eş tarafından yapılmıştır :
”Taraflar Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi uyarınca boşanmışlar, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Anlaşmalı boşanma yönünde oluşan karar kesinleşinceye kadar eşlerin bu yöndeki diğer bir ifadeyle gerek boşanmanın mali sonuçları gerek çocukların durumu hususunda kabul edilen düzenlemeleri kapsayan irade beyanından dönmesini engelleyici yasal bir hüküm bulunmamaktadır. Anlaşmanın bozulması ile anlaşmalı boşanma hükmü bütünüyle geçersiz hale gelir.(HUMK md.439/2) Bu halde anlaşmalı boşanma davasının çekişmeli boşanma olarak görülmesi gerekir.”
Görüldüğü gibi anlaşmalı boşanan eşler bu karar kesinleşmedikçe henüz boşanmış sayılmamakta, taraflardan birisi süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurur ise anlaşmalı boşanma hükmü geçersiz sayılmakta, yargılama çekişmeli boşanma davası olarak sürdürülmek zorundadır. Anlaşmalı boşanma davasına ilişkin diğer yazılarımızı okuyabilirsiniz :
- Anlaşmalı Boşanma Davası Hakkında Genel Bilgiler
- Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir, Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Düzenlenir?
- Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Anlaşmalı Boşanma Kararının İstinaf Edilmesi Sonrasında Çekişmeli Boşanma Davası
Anlaşmalı boşanma kararının temyiz edilmesi halinde başvuran eşin boşanmaya yönelik irade beyanından vazgeçtiği kabul edilmelidir. Buna göre mevcut anlaşmalı boşanma davası, Yargıtay kararlarında belirtildiği üzere çekişmeli boşanma davası olarak görülecektir. Böylelikle taraflar boşanma gerekçelerini detaylıca Aile Mahkemesine bildirmeli ve yargılamayı boşanma avukatı ile sürdürmelidir. Böylelikle hak kayıpları engellenecek, sağlıklı bir yargılama yürütülmesi sağlanacaktır.
Boşanma sebeplerinin neler olduğuna dair yazımızı buradan okuyabilirsiniz.