Sigortalılığın tespiti davası olarak da bilinen hizmet tespit davası, Sosyal Sigortalar Kanunu‘na dayanarak işçiler tarafından açılabilir. Bu dava ile sigorta kayıtlarında gerçeğe aykırı olan eksik veya hatalı bilgiler ile sigorta kaydı hiç olmayan işçiler bu eksikliklerin giderilmesini isteyebilir. Hizmet tespit davasına ilişkin diğer önemli yazılarımıza ulaşabilirsiniz. (-Hizmet Tespit Davası , –Hizmet Tespit Davasında Hak Düşürücü Süre – Hizmet Tespit Davası Açma Şartları)
Hizmet tespit davası niteliği itibariyle tespit davası olup bu davaya özgü yargılama usulü benimsenecektir. Ek olarak bu husus kamu düzeninden sayılmakla birlikte bu noktada Hakim’e resen araştırma yapma yetkisi söz konusudur. Hakim, yargılamaya ışık tutacak belge ve bilgileri toplar ve ilgili kurumlara müzekkere yazarak bu bilgi ve belgeleri dosyaya kazandırır.
Hizmet Tespit Davasında Deliller
Hizmet tespit davası açmak isteyen işçi ve vekili, işçiye ait varsa işe giriş bildirgesi, ücret ödemelerine dair varsa banka kayıtları ve her türlü yazılı delil ile davasını ispatlayabilir. Ek olarak tanık delili ile dava ispat edilebilir. Bu noktada tanıkların salt beyanına bakılarak hüküm kurulmaz. Tanıkların ilgili iş yerinde çalışıp çalışmadığı, çevre iş yerlerinden alınacak bilgi ve belgeler ile kolluk tarafından tespit edilmelidir. Yargıtay bu noktada bazı ilkeler benimsemiştir.
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi vermiş olduğu bir kararında (2012/13342 Esas) ”bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Kimi ayrık durumlar dışında, resmi belge veya yazılı delillerin bulunması, sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olur. Ne var ki bu tür kanıtlar salt bu nedene dayanarak istemin reddine neden olmaz; aksi durumun ispatı olanaklıdır. Somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla, Kuruma bildirilen dönem bordro tanıkları ve komşu işyerinin kayıtlı çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür.” demiştir.
Hükümde de görüleceği üzere yazılı ve tanık delili ile ispatın mümkün olduğu belirtilmiştir. Ek olarak önemle belirtmek gerekir ki yalnızca tanık deliline dayanılıyor olması halinde bu tanık delilinin gerçekliği araştırılacak ve buna göre hüküm kurulacaktır.
Yargıtay’a göre Hizmet Tespit Davasında Yazılı Delillerin Değerlendirilmesi
Yazılı delil yargı sistemimizin en önemli delili olup yazılı delilin varlığı önemlidir. İşe giriş bildirgesi vb. evrakların Kurum’a bildirilmiş olması işçi bakımından yazılı delil oluşturmaktadır. Yerel Mahkeme hizmet tespit davası yargılamasında öncelikle yazılı delillerin varlığını araştırmalı sonrasında tanık delili var ise bunu değerlendirmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bir kararında (2005/21-60 Esas) şu ifadelerle yargılama için izlenmesi gereken süreci izah etmiştir :
”Bu davalarda da iş yerinde tutulması gerekli dosyalar ile kurumdaki belge ve kanıtlardan yararlanılmalı, ücret bordroları getirtilmeli, müfettiş raporları olup olmadığı araştırılmalı, aynı dönemde iş yerinde çalışanlar saptanmalı, sigortalının hangi işte hangi süre ile çalıştığı açıklanmalı, gerektiğinde komşu iş yeri çalışanlarının da bilgilerine başvurularak gerçek çalışma olgusu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı biçimde kanıtlanmalıdır.”
Yargıtay’a göre Hizmet Tespit Davasında Tanık Delilinin Değerlendirilmesi
Yargıtay Daireleri vermiş oldukları kararlarda yargılamada nelere dikkat edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Hizmet tespit davalarında herhangi bir ispat şartı ön görülmemiş olup dava tanık ile ispatlanabilir. Yalnızca tanık beyanına başvurulması ise hüküm kurmaya elverişli değildir. Bu tanığın beyanlarının doğruluğu ve tanığın gerçekten ilgili iş yerinde veya yakınında çalışıp çalışmadığı araştırılmalı ve buna göre tanık beyanı hükme esas alınmalıdır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu vermiş olduğu bir kararında (2005/21-60 Esas) tanık deliline başvurulması halinde ne yapılması gerektiğini şu şekilde izah etmiştir :
”…İfadeleri hükme dayanak kılınan tanıkların, işyeri yada komşu işyeri çalışanları olduklarından kuşku duyulmamalı, beyanları diğer yan delillerle desteklenmelidir. Bu kişilerin, hizmet tespiti istenen tarihte, işyeri-komşu işyeri sigortalısı yada işvereni olup olmadıkları araştırılmalı, bu yönde yapılacak araştırma gerekirse zabıta marifetiyle yaptırılmalı, davalı Kurumdan, bu kişilerin belirtilen tarihte sigortalılık bildirimlerinin hangi işyerinden yapılmış olduğu da sorularak, elde edilen bilgilerin ifadelerde belirtilen olgularla örtüşüp örtüşmediği de irdelenmeli ayrıca, söz konusu iş yerinin 506 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığı da araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmelidir.”
Emre bey merhaba 1998 de İstanbul Pendik’te çalıştığım firma işe giriş bildirgemi SGK bildirmesine rağmen bordro bildirimi yapmadığı için ilk işe giriş tarihim hatalı görünüyor bunun için nasıl bi yol izlemem gerekiyor. Şahit bulmakta da zorlanıyorum. yardımcı olursanız sevinirim. Teşekkür ederim.
Merhaba,
İşe giriş bildirgenizin olması önemli lakin çalışma yaptığınızı kanıtlamanız için de tanık delili önemlidir.
Merhaba Mehmet bey
15.06.1999 yılında devlete ait Antalya maliye bakanlığı sosyal dinlenme tesislerinde mutfak bölümünde çalıştım. O zaman 15 yaşında idim. Tesis yaz aylarında dışarıdan benim gibi kişileri alıp mutfak vs yerlerde çalıştırıyordu. Fakat o zaman sgk yapılmadı. Bakanlık o yıla ait evrakların imha edildiğini bildirdi.
Fakat sahit olarak hala görevde olan o yıl birlikte çalıştığımız memur şahitler var. Geriye dönük devlete ait dava acabilirmiyiz.
Şimdiden teşekkür ederim.
Merhaba,
Hiç sigorta girişiniz yapılmadı ise maalesef 5 yıllık dava açma süresini kaçırmışsınız.
Rahmetli babam emekli olduktan sonra aynı iş yerinde çalışmaya başladı.İs yerinde geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.Babam tam gün çalışmasına rağmen ayda 6 gün sigorta göstermişler.sorum su babam öldükten sonra bankaya kıdem tazminatı ve senelik izin ücretini yatırdılar.Tazminat ve yıllık izin ödemesi mahkemede delil olurmu babamin tam gün çalıştığına dair
Merhaba,
Evet ilgili ödemeler babanızın çalışma süresi ile ilgili bilgi verecektir. Bunun haricinde babanıza yapılan aylık ödemeler, babanızın HTS kayıtları ve tanık beyanları da delil olarak kullanılır.
Merhaba Mehmet Bey,
1997 yılında fırında çalıştım askere gidince işi bıraktım. Sigortam hiç yapılmadı. İşyerinde çalışırken çekilmiş resmim ile iş yerinde çalıştığıma dair komşu esnaflardan tanığım var. Geriye dönük hizmet tespit davası açabilir miyim.
Merhaba,
Sigorta giriş bildirgeniz Kurum’a verilmiş mi bunun tespit edilmesi gerekmektedir. Buna göre yorum yapmak yerinde olacaktır.
Selam hocam 1995 ten 97 sonuna kadar yedek parçacıda çakışmaya başladım sadece97 yılında 3 ay 10 gün sigortamı yapmış 2 sene sigortamı yapmamış ne yapabılırm
Merhaba,
Eğer 1995 yılında SGK’ya verilmiş bir işe giriş bildirgeniz veya başkaca bir evrakınız söz konusu ise dava açabilirsiniz lakin böyle bir evrak yoksa işten ayrıldıktan sonraki 5 yıl içerisinde davayı açmanız gerekir.
Merhaba Mehmet Bey,
1981 doğumluyum. 1997 yılında konfeksiyonda 6 ay süre ile çalıştım. İşe giriş bildirgem yok. 2023 yılı sigorta başlangıcım var. Fakat o dönemde yerel bir gazete benim ile okul dönemi için raportaj yaptı ve resimli olarak gazeteye bastı. Sigorta giriş tarihimi 1997 yılına çekebilir miyim. Çalıştığıma dair şahit de bulabilirim.
Merhaba,
Burada önemli olan Kurum’a işe girişiniz ile ilgili bildirim yapılmış olmasıdır. Böyle bir bildirim yapılmamış ise diğer delillerin çok önemi kalmıyor. Hak düşürücü süre bakımından durum aleyhinize oluyor maalesef.
Mehmet Bey Merhaba;
1999 yılında Babama ait işyerinde abimle çalışıyorduk. Abimin sigortası var. Benim yapılmamış. Fakat o yıl işyerinde çalışırken silahlı saldırıya uğradım. Mahkeme kayıtlarında çalıştığım geçiyor. Bordrolu tanık abim ve komşu işletmeler var.
Hizmet tespit davasında hak düşürücü süre istisnaları (a- Müfettiş durum tespit tutanağı ya da tahkikat raporlarıyla çalışma tespit edilmişse) maddesi gereği tahkikat raporları olduğu için dava açmam uygun olur mu?
Merhaba,
Kurum’a verilmesi gereken evraklar verilmemiş ve Kurumca da bir tespit yapılmamış. Kanaatimce mahkeme kayıtları tahkikat raporları olarak değerlendirilmeyecektir. Yine de ilgili mahkeme kayıtlarındaki ifadeler elinizde ise tarafımıza iletiniz : info@emreulusoy.av.tr
merhaba avukat bey ben 2 sene sigortasız çalıştırıldım 2022 ile 2024 yılları arası hizmet tespit davası açabilirmiyim ..tanığım yok fakat işyerinde çekilmiş telefon resimlerim işyerinde çalışırken firmalardan teslim aldığıma dair elimde evraklar var izin formları var ..işyeri şefi ile 2 yıl iş ile ilgili WhatsApp yazışmalarım var kazanma şansı varmı
Merhaba,
Hizmet tespit davalarında tanık delili çok önemlidir. Bunun haricinde yazılı delillerin de önemi bir hayli büyüktür. Bu nedenle elinizdeki deliller ile çalışmalarınızı ispatlayabilir ve davada başarılı olabilirsiniz. Yine de en az bir tanık bildirmeniz yerinde olacaktır.
Merhaba kolay gelsin ben 2006 yılının sonu ile 2007 nin başında karayolları genel müdürlüğünde toplam 22 gün süre ile memur olarak çalışıp istifa ettim fakat bu çalışmam SGK hizmet dökümümde ve sosyal güvenlik kayıt belgemde görünmüyor ama o döneme ait hizmet belgem var şimdi dava açsam zaman aşımına takılır mıyım
Merhaba,
İşe giriş bildirgeniz Kurum’a verilmiş ise dava açabilirsiniz.