İş Kanunu’nun 17. maddesindeki bildirim sürelerine uyulmaması halinde ödenmesi gereken tazminata ihbar tazminatı adı verilmektedir.

İş sözleşmesini fesheden işveren bazı yükümlülüklere uymakla mükelleftir. İş sözleşmesi feshedilirken işçiye bazı haklar tanınmalı, fesih sürecinde işçi mağdur edilmemelidir. Buna göre ;

• Belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshinden önce durum işçiye bildirilmeli,
• Bildirim işçinin çalışma süresine göre belirli bir süre önceden gerçekleştirilmeli,
• İşçiye iş arama izni verilmelidir.

İş Kanunu, işçinin mağdur edilmemesi için sözleşmenin feshinde bazı usullerin yerine getirilmesini zorunlu kılmıştır. Bu usule aykırı olarak gerçekleştirilen fesihlerde de işverenlerin ihbar tazminatı ödeyeceği açıktır.

İş Kanununda Yer Alan Fesih Bildirim Süreleri – İhbar Süreleri

İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenmiş olan fesih bildirim sürelerine uymamak işverenin İhbar Tazminatı ödemesine yol açacaktır. İhbar Tazminatı ödenmemesi için kanunda belirtilen sürelere uyulmakla beraber işçinin İş Kanunu’ndaki haklarının da çiğnenmemesi gerekir. İş Kanunu’nun 17. maddesine göre işverenin uymakla yükümlü olduğu bildirim süreleri şu şekildedir :

• İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
• İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
• İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
• İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra feshedilmiş sayılır.

İş Kanunu’na buradan ulaşabilirsiniz.

İşveren Bildirim Sürelerine Uymak Zorunda Mıdır ?

İş Kanunu’na göre işveren, belirsiz süreli iş sözleşmesini feshetmek istiyorsa yukarıdaki sürelere uymakla yükümlüdür. Fakat işveren, bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini derhal feshedebilir.

İhbar Süresinin Bir Kısmının Kullandırılması (İhbar Önelinin Bölünmezliği)

İş Kanunu’nun belirlemiş olduğu ihbar sürelerinin tamamı kullandırılmalıdır. Bununla birlikte ihbar süreleri bölünmeden kullanılmalıdır. Örneğin 4 hafta ihbar süresi olan bir işçiye yalnızca 2 hafta kullandırılmışsa ; işveren ihbar tazminatı ödemekle mükelleftir.

İhbar Tazminatı Ödememek İçin İşverenin Zorla Yıllık İzin Kullandırması

Uygulamada sıkça karşılaşılan durumlardan birisi de işverenlerin ihbar tazminatı ödememek için, ihbar sürelerinde işçilerini zorla yıllık izne çıkarma çabasında olmalarıdır. Her ne kadar işverenlerin bu şekilde bir çabası olsa da İş Kanunu ve çerçeve kanunlar bakımından böyle bir hakları mevcut değildir. İşverenler, işçilerine zorla yıllık izin kullandıramazlar.

Hangi Hallerde İhbar Tazminatı Ödenmez ?

İş sözleşmesinin usulüne uygun bir şekilde sona erdirilmesi halinde taraflar arasında herhangi bir ihtilaf söz konusu olmayacak ve tazminat ödeme yükümlülüğü ortadan kalkacaktır. Fakat gerek kanunun emrettiği hususlar gerekse de Yargıtay’ın uygulamalarında bazı istisnai hususlarda da ihbar tazminatı ödenmemektedir. Bunlar ;

• İşçinin ölümü halinde ,
• İşçinin emekli olması halinde,
• İşverenin bildirim süresine ait ücreti peşin vermesi halinde,
• İşyerinde meydana gelen iş kazası sonrasında işçi tarafından sözleşmenin feshi halinde,
• Belirli süreli iş sözleşmelerinin feshedilmesi halinde

İhbar tazminatı talep edilemeyecektir. Bu haller Yargıtay kararlarıyla arttırılabilecektir. Tahdidi olarak saydığımız bu hususların çoğunluğu Yargıtay kararları ışığındadır. İşbu nedenle kesin nitelik taşımasa da uygulamada ihbar tazminatı taleplerin bu başlıklarla şekillendiğini söylemek yerinde olacaktır.

İhbar Tazminatında Zamanaşımı

İhbar tazminatına ilişkin davalar, hakkın doğumundan itibaren 10 yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrayacaktır.

İhbar Tazminatında Faiz

İhbar tazminatı için faiz yürütülmesi isteniyor ise ; dava tarihinden itibaren yasal faiz talep edilmelidir.

hbar Tazminatında Sık Sorulan Sorular

Belirli Süreli Sözleşmelerde İhbar Tazminatı Ödenir mi ?

Belirli süreli sözleşmelerde, sözleşmenin biteceği süre belirli olduğundan ötürü işverenin, işçisine herhangi bir bildirim yükümlülüğü yoktur. Bu nedenle belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar tazminatından bahsetmek söz konusu değildir.

İş Sözleşmesi Haklı Nedenle Feshedilmiş Olsa da İhbar Tazminatı Ödenir mi ?

İhbar tazminatı ödenmesi için iş sözleşmesinin haklı veya geçerli nedenle feshedilip feshedilmemesi önem taşımaz. İhbar tazminatı, kıdem tazminatından ayrı bir tazminattır ve İş Kanunu’nun işverene verdiği yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde ortaya çıkacaktır. İşveren, iş sözleşmesini haklı olarak feshetmiş olmasına rağmen kanunda belirtilen sürelere uymamış ise ihbar tazminatı ödemek zorundadır.

İşçi İhbar Tazminatı Öder mi ?

İhbar tazminatı, yalnız işveren tarafından değil, iş sözleşmesini haksız olarak fesheden ve işvereni mağdur duruma düşüren işçi tarafından da ödenebilir. Nitekim iş sözleşmesi, işçi tarafından haksız bir nedenle feshedilmiş ve işverene kanunda belirtilen süreler içerisinde bildirim yapılmamışsa ; işçi ihbar tazminatı öder.

Yargıtay kararları sorgulama ekranına buradan ulaşabilirsiniz.

İş Hukuku ile ilgili detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.