İşyerinde, iş ile alakalı vb. durumlarda meydana gelen kazalar her zaman iş kazası niteliği taşımamaktadır. Nitekim uygulamada ve öğretide hangi tür kazaların iş kazası olabileceği listelenmiş ve bazı kurallara bağlanmıştır. Birçok kurum iş kazasını tanımlamış ve hangi kazaların iş kazası sayıldığını belirtmiştir.
SSK uygulamasına göre iş kazasının tanımı şu şekildedir : ‘Aşağıda belirtilen hal ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olay, iş kazasıdır :
- Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada
- Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısı ile
- Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında
İş Kazasının Şartları
Bazı hallerde geçirilen kaza iş kazası niteliği taşımayabilir. İşbu nedenle hangi hallerde meydana gelen kazanın iş kazası sayılacağını tespit önem taşımaktadır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesi iş kazasının tanımını yapmış ve iş kazası sayılabilmenin şartlarını düzenlemiştir. Buna göre bir kazanın iş kazası sayılabilmesi için ;
- Kazaya uğrayanın sigortalı olması
- Olayın 5510 sayılı kanunun 13. maddesinde belirtilen hallerden birinde meydana gelmesi
- Sigortalının kaza nedeniyle hemen veya sonrasında zarara uğramış olması
- Zarar ile kaza arasında illiyet bağı olması gerekmektedir.
Bu şartların sağlanması halinde bir iş kazasının varlığından söz etmek yerinde olacaktır.
İş kazası ile ilgili detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz : İş Kazası Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminatı Davası.
İŞ KAZASI SAYILAN HALLER
Uygulamada ve sigortalı çalışanlar arasında hangi kazaların iş kazası sayılıp sayılmayacağı sorun teşkil etmektedir. Aslında özünde iş kazası teşkil eden fakat uygulamada pek bilinmeyen kaza türlerine burada değineceğiz.
Kalp Krizi İş Kazası Mıdır ?
Uygulamada kalp krizi geçiren bir işçinin, iş kazası geçirmediği kabul edilmekte idi. Fakat Yargıtay, geçirilen kalp krizinin iş ile alakalı olması halinde kazanın iş kazası niteliği taşıdığına hükmederek uygulamada ezberleri bozmuştur. Örneğin ; iş esnasında işvereni veya iş arkadaşları ile tartışan sigortalı işçinin kalp krizi geçirmesi iş kazası sayılmaktadır. Bununla birlikte Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2004 yılında vermiş olduğu bir kararla artık işyerinde meydana gelen kalp krizlerini iş kazası saymış ve bu husus uygulamaya da yerleşmiştir. Yüksek Mahkemenin vermiş olduğu karar şu şekildedir :
‘… Dava, zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası sayılması gerektiğinin tespiti istemine ilişkin olup, olayın iş yerinde oluştuğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık davacı murisinin kalp krizi sonucu ölümünün iş kazası sayılıp sayılmayacağı noktasında toplanmaktadır… Dava konusu olay davacının elektrikçi olarak görevini yürüttüğü ve işyerinde bulunduğu sırada meydana gelmiştir. Davacı işyerine ait lokalde elektrik arızasını gidermek için görevli olarak bulunduğu sırada kalp krizi neticesinde ölmüştür. Bu durumda meydana gelen olayın iş kazası sayılmasında yasal zorunluluk olduğu açık iken, mahkemece davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedendir … ’ (Yargıtay HGK. 2004/21-529 E. , 2004/527 K.)
İntihar Etmek İş Kazası Mıdır ?
Sigortalı olarak çalışan işçinin, işyerinde intihar etmesi hukukumuzda iş kazası sayılmaktadır. Nitekim SGK ve Yargı kararları ışığında bu tür olayların intihar sayıldığı açıktır. Burada işçinin kendi isteği ile kasten canına kıyması, daha sağlıklı bir ifade ile kendi isteği ile yaşamına son vermemesi önem taşımamakta, olayın işyerinde meydana gelmesi nedeniyle iş kazası sayılmaktadır. İntiharın iş kazası sayılmasında aranan kriterler arasında, intiharın iş nedeniyle gerçekleşmesi de önemli değildir.
Burada salt intihardan bahsedilmekte, intihar nedeni araştırılmamaktadır. Yargıtay da kararlarında işyerinde intihar etmenin iş kazası sayıldığını açıkça ve istikrarlı bir şekilde kabul etmektedir. Nitekim vermiş olduğu kararlarda da bu istikrarını sürdürmektedir. Yargıtay’ın vermiş olduğu 1979 tarihli kararın özeti şu şekildedir :
‘… Sigortalının işyerinde intihar etmesi hali de iş kazası sayılacaktır. Esasen, bu konuda oluşabilecek mantıksal kuşkuları ilgili yasa kesin biçimde ortadan kaldırmaktadır. İntihar kişinin sonucunu amaçlayarak ve bilerek, kendi hayatını sona erdirmesidir ve kendisine karşı, kasten eylemde bulunmasıdır. Kastı yüzünden iş kazasına uğrayan sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ve sürekli iş göremezlik geliri verilmez. Sigortalıya yalnız gerekli sağlık yardımları yapılır. Sadece sigortalıyı amaçlayan bazı kısıtlamalar getirilmiştir. Bu durumda, olay intihar olarak kabul edilse dahi iş kazası sayılacaktır…’
Yine Yargıtay’ın vermiş olduğu 2004 tarihli bir karar da şu şekildedir :
‘… Dava, Kurum sigortalısı F.K. ‘nın işyerinde çalışırken bunalıma girerek mesai saati bitimine yakın işini bırakarak işyerinin çatı katında ikametine tahsis edilen işçi yatakhanesinde kendisini asmak suretiyle gerçekleşen böylece iş kazası olduğu iddia edilen sigorta olayından kaynaklanmaktadır. … O nedenle işverenin sorumluluğu altında çalıştırdığı sigortalının güvenliği beden ve ruh sağlığı için gerekli tedbirleri almak yükümü var ise de bu hal her zaman için zorunlu değildir. Belirtelim ki böyle bir ilgi ve ilişki söz konusu olmadığı hal ve durumlardan birinde dahi meydana gelen bir olayın da iş kazası sayılması mümkündür.
Sözgelimi intihar eylemi eğer iş yerinde gerçekleşmiş ise, olayın salt işyerinde meydana gelmesi durumunda bile, intihar eden sigortalının gördüğü işle ilgili ve işverenin kusurundan kaynaklanmamış olmasına rağmen 506 sayılı yasanın 110 maddesi açıklığı gereği olay yine de iş kazasıdır. Ancak bu durumda olaylarla iş ve işveren arasında nedensellik bağı bulunamayacağı için işveren ve onun halefi olanlar Kuruma karşı sorumlu tutulamaz …’
Servis Aracında Vukuu Bulan Kazalar İş Kazası Mıdır ?
Bugün birçok firma kendilerine ait servislerle sigortalı çalışanlarını ev ve işyeri arasında taşımaktadır. Bu noktada, sigortalı işçiler servis aracı ile kaza geçirebilir, servis aracı içerisinde kalp krizi geçirebilir veya herhangi bir kazaya maruz kalabilirler. Bunun yanı sıra servis aracından inip evine yürüyen sigortalı çalışan da kazaya karışabilir ve bunun gibi birçok kaza vukuu bulabilir. Y
ine işçi, işyeri dışında başka bir yere görevli olarak gönderilebilir ve asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda kaza geçirebilir. Bu hallerde de somut olayın durumuna göre iş kazasından bahsetmek yerinde olacaktır. Nitekim işçinin geçirmiş olduğu kaza işi ile alakalı olsun veya olmasın belirli sınırlarda ise iş kazası niteliği taşımaktadır. Yüksek Mahkemenin vermiş olduğu kararlar da bu doğrultuda olup aşağıda detaylıca izah edeceğiz :
* Yargıtay vermiş olduğu 1996 tarihli bir kararda işveren tarafından işçilerin taşınması için tahsis edilen bir araçta meydana gelen kazalar iş kazası niteliği taşımaktadır. Karar metni ise şu şekildedir :
‘ … Zararlandırıcı sigorta olayının, sigortalının işveren tarafından belirlenen yerde, servisi aracını beklerken oluştuğu uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, sigortalının işe gitmek için işveren tarafından belirlenen durakta servis aracını beklerken üçüncü şahsa ait aracın çarpması sonucu oluşan zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası sayılıp sayılmayacağı noktasında toplanmaktadır. … Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülmesi sırasında, başka bir anlatımla, servis aracına binmek üzere işveren tarafından belirlenen yerde beklediği sırada oluştuğuna göre, sigorta olayının iş kazası sayılması gerektiği hukuksal gerçeği ortadadır …’
* Yargıtay yine vermiş olduğu 2004 tarihli bir kararında ; işverence sağlanan hususi bir araçla kaza geçiren işçinin iş kazası geçirdiğine karar vermiştir. Karar metni ise şu şekildedir :
‘ … 506 sayılı Kanunun 11/A-e maddesindeki amacın sigortalı işverenin aracıyla iş getirilip götürülürken uğradığı olayları iş kazası saymak olmasına, yasa koyucunun işverenin aracıyla iş getirtilip götürülenlere güvence sağlamayı düşünmesine, bu konuda toplu ve münferit taşımalar arasında bir ayrım gözetilmeyeceğine ve böyle bir ayrımın yasa koyucunun amacı ve sosyal güvenlik ilkelerine ters düşeceğine, toplu taşımaya güvence sağlanırken, münferit taşımaları dışlamanın lojik olamayacağı gibi, çoğun içinde azın da bulunacağı kuralıyla da bağdaşmayacağının kabulü gerekir … ’
Görüldüğü üzere günlük yaşantıda birçok kaza iş kazası niteliği taşıyabilmekte ve kazaya uğrayan işçilerin hakları doğabilmektedir. İşbu nedenlerle iş ve işin yapıldığı esnada veya işyerinde meydana gelen kazaların ne tür bir kaza sistematiği içerisine alınacağının tespiti önem taşımaktadır. Bu nedenlerle kaza geçiren işçilerin bu hususları tespit etmesi, tespit hususunda da biz profesyonellerden yardım almaları gerekmektedir.
Yargıtay kararları sorgulama ekranına buradan ulaşabilirsiniz.
Merhaba Fotoğrafcıyım yanımda stajer olarak lise son sınıf öğrencisi bulunuyor 06 11 2018 de işyerimde giymiş olduğu ayakkabısı ( bot ) nedeniyle ayağı burkuldu bende kendisini bulunduğum bölgedeki eğitim araştırma hastanesi acil bölümüne götürdüm bu arada koordinatör öğretmeninini bilgilendirdim acilde önemli bişeyyok deyip bandajyaptılar ağrı kremi yazarak ayakta tedavi edip gönderdiler ben tekrar öğretmenini bilgilendirdim birde ısrarla röntgen istedim çekmiyolardı onuda çektirdik sonuç olarak problem çıkmadı .Ordan ayrıldık. Bu nun kayıtlara işkazası olarak girildiğini bilmediğimden okul haricinde herhangi biryeri bilgilendirmedim .3 gün içerisinde ssk yı bilgilendirmek gerekiyormuş bunu 1.5 aygeçtikten sonra okul söyledi. Bu durumda ben cezai işlem görmemem için nasıl biryol izlemem gerekir . Teşekkürler ilginize .
Merhaba,
Bu tip idari durumlarda sürelere uyulması önemlidir. İdari para cezası uygulanacaktır.
Merhaba 3 yil once isyerinde kasa parasini yatirmak icin bankaya giderken araba carpti 3 hafta hastanede kaldim hastane masraflarini carpan kisi odedi isyerine bu konuda maddi manevi tazminat davasi acabilirmiyim
Merhaba,
İşveren sizi görevlendirdiği için iş kazasıdır. Talepte bulunabilirsiniz.
Merhaba , işyerine kendi aracım ile geldim sokağa aracı park edip , işyerine giderken kaldırımda yürürken başka bir araç bana çarptı altına aldı ve ayağımın üstünden geçti. Bu olay SGK ya iş kazası olarak mı bildirilmeli ? Hastane trafik kaZası tutanağındaki düzenledi.
Merhaba,
İş kazası sayılmaz.
Merabalar 4 gun once başima geldi işyerimde çalistim mesaimi bitirdim ve çikiş yaptim ve 5 dk sonra karşidan karşiya gecerken araba çarptı ve kalca kemigimde kirik var . Cogu arkadaşda iş kazasina giriyor bi araştir dedi öyle bişey varmi ? Teşekkürler
Merhaba,
SGK’ya başvuru yapın ve iş kazası dosyanızı açsınlar. İş kazası olup olmadığına karar vereceklerdir. Şahsi görüşüm iş kazası olmadığı yönünde.
Merhabalar iş yerinde çalışırken dört gün karın ağrısı çektim daha sonra iş yerinden bir arkadaş beni hastahaneye götürdü Apandis ameliyatı oldum iş kazası sayilirmi
Merhaba,
SGK’ya başvuru yapın ve iş kazası olduğunu, bu şekilde işlem yapılması gerektiğini dilekçe ile belirtin. SGK karar verir. Eğer SGK iş kazası değildir derse İş Mahkemelerinde tespit davası açabilirsiniz.
Merhaba ; firma çalışanı mesai bitiminde kurumdan çıktıktan sonra kampüs içerisinde düşüyor iş kazasımı? firmA teknokent kampüs içerisindedir.Bu tarz kampüs gibi yerlerde firmaların sorumluluğu olduğu belli bir alan varmıdır? yoksa kampüs bahçe olarak kabul edilip iş kazasımı sayılır? ve ayrıca mesai bitimi ile mesai saatleri arasında olan kazanın iş kazası sayılma farkı varmıdır?
Merhaba,
Eğer iş için kullanım yapılıyorsa işyeri kabul edilir. Şahsi görüşüm iş kazası olarak kabul edileceği yönünde.
Eşim Mermer sıcağında çalışıyor gözünde görme kaybı oldu şuan %50 görüyor sol göz ameliyatli iş kazası olarak rapor alabilirmiyiz
Merhaba,
Meydana gelen hasarın yapılan işten kaynaklı olduğunun tespiti halinde iş kazası kabul edilecektir.
İyi günler eşim 2015 senesinde iş yerinde merdivenlere kafasını çarpıp vefat etti raporlarda merdivenlerden yuvarlanma is kazasi olarak yazıyor. Savcının verdiği otopsi sonucu karnında kitle varmış kansermis vefat sebebi başını vurması değil karnındaki kitleymis.DenetmenleR sigortasiz çalıştı vefat ettiği günü sigorta yapmış aylık tarafıma baglandi.ölüm geliri icin başvuruda bulunduk suan mufettislere. Ne türlü bi yanıt alırız. İyi günler.
Merhaba,
Müfettişlerin kararını bekleyeceksiniz.
12.09.2019 tarihinde okulun bahçesinde 3.tenefüs te kızım bir arkadaşının iteklemesi sonucu düşüyor ve kol dirsekte parçalı kırık meydana geliyor ve kırıklar kasları yırtıp sinirlere hasar verdiği için acilen özle vır hastanede ameliyata alındı peki bu okulda düşme iş kazası olarak geçer mi ve hastane ye acil gidildiği halde bizden ücret almaşı doğru mudur
Merhaba,
İş kazası değildir tabi ki. Hastanenin ücret alması hususunda bilgi sahibi değilim. Onu Sağlık Bakanlığı’na sorabilirsiniz.
Merhaba iş yerimde makine arıza yaptı ve kekanikcilerin yapması gereken ise vardiya amirim benimde yardım amaçlı bu işe verdi ve aşırı zorlama ağır kaldırma sonucu karın boşluğunda olan tümör patlamış tümör un oldugunu bizde acile gittikten sonra öğrendik iş yerinden acile doktora gittim 16 ay tedavi gördüm kemoterapi gibi tedavi süreci geçirdim bu olay iş kazası olarak geçerli olurmu bilgi alabilirmiyim
Merhaba,
Evet iş kazası kabul edilir.
hocam çalıştığım firmada sevkiyatdayım yani şoförlük yapıyorum ama 3 gündür içerde zorla çalıştırılıyorum içerdeyken herhangi bir kaza başıma gelse ne gibi sıkıntılar yani cezaları olur ? teşekkürler iyi akşamlar…
Merhaba,
Bu tip durumlarda içeride veya dışarıda farketmeksizin bir kaza meydana gelirse iş kazası sayılacaktır.
Merhaba 1.10.2019 tarihinde giyotin makinesinde 2 parmağım koptu is kazası olarak kayıt acildi. Ancak ameliyat sırasında yuksek tansiyon çıktı. Benim tansiyonum daha önceden yoktu. Yüksek tansiyon dan dolayı kalp duvarlarında büyüme olmuş ve tansiyon ilaci kullanmaya başladım. Tansiyon ve tansiyona bağlı hastalığım iş kazası sayılır mı
Merhaba,
Meslek hastalığı olarak değerlendirilebilir. Bu hususta yine SGKya başvuru yapacaksınız.
Yalnız tavsiyem tansiyondan ziyade kopan parmaklarınız için tazminat davası açmanız olacaktır.
Sag omuzumda kas yirtilmasi var ve Hareket kisitliligi var kolumu kullanamiyorum ve bu isyerinde yillarca agir yok tasiyarak masa dolap v.s zorlamadan dolayi yirtik olustu is kazasina girermi agir kaldiramaz agir is yapamaz diye rapor var…
Merhaba,
SGK’ya iş kazası dosyanızın açılması için başvuru yapabilirsiniz. Müfettişler denetleme yaparak iş kazası olup olmadığını değerlendirecektir. İş kazası olmadığına dair rapor verilirse İş Mahkemelerinde tespit davası açabilirsiniz.
birinin başka işyerinde geçirmiş olduğu kaza iş kazası sayılır mı?
Merhaba,
Başka iş yerinde iş için bulunuyor iseniz tabi ki iş kazası sayılmalıdır.
İyi günler. 2009 senesinde yolun karşısından geçen iş yeri servisine binmek üzere sabah saatinde evden çıkıp karşıya geçmek üzereyken bir aracın çarpması sonucu yaralandım. 9 ay geçici iş göremezlik aldım. İş yeri sgk ya iş kazası olarak bildirdi. Ama sgk iş kazası olmadığına karar verildi ve benden bir miktar kesinti yaptı. İş kazası olup olmadığı konusunda itiraz hakkım var mı. Saygılar…
Merhaba,
İş Mahkemelerinde iş kazası olup olmadığının tespit edilmesi adına tespit davası açabilirsiniz.
Merhaba, babam tır şoförü olarak çalışmaktaydı. Yeni girdiği işyerinde yurtdışına çıktığı ilk seferde rahatsızlandı ve hastaneye kaldırıldı. Şirket bize hiç bir şekilde yardımcı olmadı. Babamı kendi imkanlarımız ile konsolosluk aracılığıyla hastaneye gönderttik, oradan çıkışını Türkiye ye sevkini sağladık. Babam Türkiye ye geldiğinde kendinde değildi ve buradaki hastanede vefat etti. Şirket ile ilgili şikayette bulunmak istiyoruz. Neler yapabiliriz, bilgi verebilir misiniz?
Merhaba,
Bu tip durumlarda 6 aylık şikayet süreniz bulunmaktadır. Bu süreyi kaçırmadı iseniz savcılığa başvuru yapabilir, SGK’ya bildirimde bulunarak iş kazası olup olmadığının araştırılması istenebilir. Süreci başlatmak arzusunda iseniz telefon veya mail yoluyla ulaşabilirsiniz.
Merhaba işe giderken yolda ayağım burkuldu meğer kırılmış mağazama vardığımda ayağım şişti mağazamdan konumda almıştım mağazada olduğuma dair sonra hastaneye geçtim 40 gün rapor aldım şirket çalışanlarımlada yazışmalarım var iş kazasımıdır bu durum çünkü iş yolumda olan bir durum ve yakın mesafede oturuyorum yani konum almamla yaşanan hadise yakın süre de
Tülay Hanım merhaba,
Geçmiş olsun, iş yerinde ayağınızın kırılması iş kazası sayılmaktadır ve buna göre işlem yapılması gerekir. Şirketiniz bu durumu kolluğa ve SGK’ya bildirmelidir. Ek olarak siz de doktora iş yerinde gerçekleştiğini belirtebilirdiniz. Tavsiyem; olası bir dava için iş yeri kamera kayıtlarını saklayınız.
Merhaba ben öğlen yemeğini yedikten sonra midem delindi bu iş kazasına giriyor mu
Merhaba,
İş yerinde yediklerinizin midenizi deldiği ispatlanırsa iş kazası olabilir lakin mide delinmesi tek seferde meydana gelebilecek bir rahatsızlık değil bir sürecin sonucunda meydana gelen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle iş kazası olarak kabul edilmeyeceği düşüncesindeyim. İş yerindeki yemeklerin sağlıksızlığı ispatlanırsa bu halde meslek hastalığı tespiti yapılabilir.
Merhaba ben iş yerinde sahada çalışma sırasında yüz felci geçirdim bu iş kazası sayılıyormu
Merhaba,
İşin yapılışı sırasında meydana geldiği için iş kazası/meslek hastalığı sayılır. Muhakkak ki soğuk bir alanda görev yaptığınız için meydana gelmiştir, bu nedenle işverenin sorumluluğu mevcut.